Vanaf 1 september tot 9 november kun jij ook je stem uitbrengen voor de publieksprijs. Dus log in zodat de stemknoppen verschijnen en kies jouw favoriete landschap. Het inloggen is nodig om te voorkomen dat stemmers meerdere keren op een landschap kunnen stemmen. En dat is wel zo eerlijk.
GPRK - pitch Horster Brinken from Provincie Gelderland on Vimeo.
Type landschap
- Parklandschap
- Landgoed of landgoederenlandschap
- Natuurlandschap
- Woonlandschap
- Stadsrandlandschap
- Cultuurhistorisch landschap
Gemeente(n)
Ermelo
Omschrijving van de ligging van het gebied
De Horster Brinken ligt ten westen van de kern van Ermelo. Het plangebied wordt in het westen begrensd door de A28/Strand Horst, in het noorden door de Harderwijkse nieuwbouwwijk Drielanden, in het oosten door de Horster-Zoomweg en in het zuiden de Buitenbrinkweg.
Periode van de opvallendste transformatie
Tussen 2005 en 2010.
De belangrijkste actoren
De gemeente Ermelo en de provincie Gelderland. Het bestemmingsplan is gemaakt door BRO adviseurs uit Vught en het kasteel Groot Horloo is ontworpen door Anoul Bouwman. Vos & Teeuwissen, dochterbedrijf van Heijmans Woningbouw, was samen met HBC Planontwikkeling verantwoordelijk voor de landschapsontwikkeling van ‘De Horster Brinken’ en de realisatie van alle woningen en appartementen in het gebied.
Plan- en ontwerpproces
Het grondgebruik in Horst-Noord was sterk versnipperd door de aanwezigheid van kleinere, soms nog agrarische, bedrijven en daarnaast veroorzaakte de aanleg van de Groene Zoomweg en de Parallelweg voor ruimtelijke dynamiek. Ten slotte zorgde het feit dat dit gebied een zoeklocatie was voor een regionaal bedrijventerrein, eind vorige eeuw, voor een voortdurende maatschappelijke onzekerheid over het toekomstperspectief van dit gebied. De doelstelling van de gemeente was om de waarden van het gebied te beschermen en te ontwikkelen, het leefgebied tussen de Horloseweg en Buitenbrinkweg van de das veilig te stellen en een evenwichtig en stabiel toekomstbeeld te creëren waarin ook de bewoners van Drielanden zich als recreatieve bezoeker welkom zouden voelen. Om dit te bewerkstelligen was een transformatie van het landschap nodig van een open en overwegend agrarische gebied naar een aantrekkelijk parkachtig landschap met een mix van stedelijke en landelijke functies. In het ontwerp is rekening gehouden met de geomorfologische kenmerken van het gebied met droge zandruggen als noordelijke uitlopers van de Veluwe en de natte gebieden met zeeklei als restant van de overstromingsgebieden van de voormalige Zuiderzee. Cruciaal was hierbij de betrokkenheid van de provincie Gelderland omdat het project in de traditie van de ruimtelijke ordening een experiment was dat alleen uitgevoerd kon worden door een actieve samenwerking tussen de gemeente en de provincie. Bovendien was de initiatiefbetrokkenheid van een marktpartij van essentieel belang omdat het type woningbouw dat passend was in dit project, afwijkend is van de reguliere woningbouw. Alleen op deze manier kon tot een plan gekomen worden dat financieel en wat betreft de positionering in de woningmarkt dermate haalbaar was zodat verantwoorde ontwikkelingsrisico’s genomen konden worden.
Beknopte beschrijving van het landschap nieuwe stijl
Het gebied is ingedeeld in vier differentiërende onderdelen; de Buitenbrinkwegrug en de Horlose rug, het lage natte gebied en het afgegraven gebied (de afgraving). Op het raakvlak van de twee ruggen is het oude landschap verdwenen door zandwinning, dit deel staat bekend als de afgraving. De samenhang tussen de twee ruggen was hierdoor niet meer duidelijk herkenbaar. Verder was de Buitenbrinkwegrug wel duidelijk herkenbaar in het landschap. De Horlose rug daarentegen kende geen duidelijke structuur. Door de afgraving duidelijker te begrenzen met Italiaanse populieren en vier beeldbepalende nieuwe woningen, is het zich gaan onderscheiden van de overige vier deelgebieden. Archeologisch vooronderzoek in Horst Noord heeft geleid tot een volwaardige opgraving op een bouwlocatie aan de Horsterengweg nabij de locatie van het kasteel Groot Horloo. Diverse boerderijplattegronden uit de 11de en 12de eeuw zijn aan de oppervlakte gekomen. Samen met eerdere archeologische onderzoeken nabij de afgraving, met ook boerderijplattegronden uit dezelfde periode, geeft dit het inzicht dat het gebied op verschillende tijdvakken in de geschiedenis gebruikt is voor bewoning. De mogelijke voorloper van de kern Horst, zoals die nu rond de kruising Horsterweg – Fokko Kortlanglaan en de instelling ’s Heerenloo ligt, heeft waarschijnlijk in Horst-Noord gelegen. De nieuwe bebouwing van het gebied en de landschappelijke omvorming kan worden gezien als een volgende stap in de historische ontwikkeling van dit gebied. De Horlose rug is altijd een ruige en stoere plek geweest waar de Zuiderzee de dekzandrug geleidelijk wegsloeg. Het kasteel dat hier gebouwd is (Groot Horloo) integreert onder andere het ruige karakter van de plek, de overgang van een oud naar een nieuw landschap en de geluidseisen waar met een dichte buitenwand en een open binnenplaats aan tegemoet gekomen is. Wat kasteel Groot Horloo uniek maakt is de letterlijke interpretatie van wat je een kasteel noemt. De twee authentieke fonteinen op de binnenpleinen, de traditionele toegangspoort, de statige trapopgangen en de toren versterken de middeleeuwse uitstraling van Groot Horloo. De overige inrichting van de Horlose rug is afgeleid van het kasteel met een laan van klinkerbestrating en een klein park met parkvilla’s. De bebouwing die niet paste in deze parkachtige omgeving is gesaneerd. Deze sanering maakte het mogelijk om ook een aantal goedkopere woningen in dit gebied te plaatsen. In het gehele plan is rekening gehouden met de omgevingsvoorwaarden waarin de das kan gedijen. De graslanden en akkerlanden in het gebied zijn omgevormd naar voedselrijk grasland. Op de grenzen van de akkers zijn nieuwe houtwallen aangelegd ter beschutting van de das. Deze verrijking van het gebied geeft het oude agrarische landschap een ander landschappelijk beeld, namelijk dat van een coulisselandschap.
Opmerkelijke gebiedskwaliteiten uitgelicht
De Horster Brinken bestaat uit verschillende elementen. Zo is er kasteel Groot Horloo. Een complex van 18 grondgebonden woningen en 87 appartementen, inclusief ondergrondse parkeergarage en een sfeervolle binnenplaats met authentieke fonteinen en uitzichttoren. Daarnaast zijn er de Drie Zusters (3 vrijstaande landhuizen); De Zandmeent (2 vrijstaande woningen, 10 twee-onder-een-kapwoningen, 4 hoek- en 4 tussenwoningen); De Horsterpoort (2 hoekwoningen, 2 poortwoningen en 5 tussenwoningen) en ten slotte 7 landgoedkavels. Het Kasteel, de vrije kavels en de torenvilla’s zijn ontworpen in een aan de Delftse school verwante traditionele ambachtelijke stijl, die associaties oproept met middeleeuwse rurale bebouwing. De relatie met het landschap is hard en direct. Deze stijl is ontstaan doordat de bebouwing een defensieve functie had tegen vijandelijke aanvallen. De defensie van het gebouw tegen het geluid van onder andere de A28, het contrastrijke profiel in het landschap en de maatschappelijke acceptatie waren de belangrijkste argumenten om deze stijl te hanteren in dit gebied. Het rijtje in Nieuw Horloo, de Poortwoningen, ’t Stuifzand, de Parkvilla’s, de Carrévilla en de Stoeterij zijn ontworpen in de zogenaamde chaletstijl, een architectuurstijl die traditioneel veel voorkomt op de Veluwe. Deze stijl is eind 19e eeuw ontstaan vanuit een herwaardering van het ambacht en heeft een open relatie met het omliggende landschap. Argumenten om deze stijl in deze context te gebruiken zijn ongeveer hetzelfde als 100 jaar geleden: relatie met het landschap, markante profielen, traditionele waarden t.a.v. ambacht en gemeenschap.
Ambities en opgaven voor de toekomst
De ambitie van de gemeente is om de huidige kwaliteiten van het gebied in stand te houden en het landschap verder te ontwikkelen.
Betrokkenheid bij het project
Professioneel.